سواد رسانه چیست؟
امروزه رسانه عضو جدای ناپذیر از زندگی جامعه بشری شده، در گذشته نه چندان دور مردم برای دیده شدن و رساندن حرف‌های خود به دیگران باید هزینه های زیادی را صرف تبلیغات می کردند ولی تکنولوژی به طرز شگفت انگیزی این سد ارتباطی بین مردم را از بین برده و بشر را تبدیل به موتور عظیم رسانه ای کرده.
رسانه فواید بسیاری دارد، بیشتر کشور ها درک درستی از ظرفیت آن دارند و برای رساندن ایدئولوژی خود از این ابزار استفاده مهم استفاده می کنند، در کنار همه فواید فضای رسانه ای و ابزار های ارتباطی مضرات زیادی هم به دلیل عدم اشنایی با این فضا گریبان‌گیر مردم شده که باید اول شناسایی دوم آموزش داده شود تا ضرر ها به حداقل برسد
روند رشد رسانه در این سال ها سرعت بالایی داشت و بیماری کرونا به این سرعت افزود تا جایی که بعضی از پلتفرم های جهانی چاره به جز ارائه رگباری از بروزرسانی ها و تغییرات ساختاری نداشند.
در این میان دولت ها به فکر ایحاد شبکه های اطلاع رسانی و اموزش مردم نمودند.
هرگاه سخن از آموزش به میان می آید به اشتباه بعضی ها تصور می کنند منظور، نحوه استفاده از آن پلتفرم مد نظر دغدغه مندان هست، حال آنکه نرم افزار های جدید نیازی به آموزش فنی خاصی ندارد و با یک جست و جوی ساده امکان استفاده برای همه حتی کودکان فراهم خواهد بود، منظور از اموزش سواد رسانه، اموزش تفکیک و شناسایی اطلاعات و تحلیل داده ها است.
"سواد رسانه‌ای" (Media Literacy) در یک تعریف بسیار کلی عبارت است از یک نوع درک متکی بر مهارت که براساس آن می‌توان انواع رسانه‌ها و انواع تولیدات آن‌ها را شناخت و از یکدیگر تفکیک و شناسایی کرد.[1]
سواد رسانه مانند یک رژیم غذایی است که مراقب است چه موادی مناسب هستند و چه موادی مضر؛ چه چیزی را مصرف کرد چه چیزی را مصرف نکرد، در چه مواردی باید واکنش نشان داد در چه موارد باید موضع انفعالی به خود گرفت.
به تعبیر بهتر سواد رسانه سه جنبه دارد
- ارتقاء آگاهی نسبت به رژیم مصرف رسانه‌ای؛ و یا به عبارت بهتر تعیین میزان و نحوه‌ی مصرف غذای رسانه‌ای از منابع رسانه‌ای گوناگون که در یک کلام همان محتوای رسانه‌هاست.
- آموزش مهارت‌های مطالعه یا تماشای انتقادی
- تجزیه و تحلیل اجتماعی، سیاسی و اقتصادی رسانه‌ها که در نگاه اول قابل مشاهده نیست.
پس بهتر است قبل از گرفتن سلاح تیز و برنده رسانه یا تحویل این سلاح مرموز وزیبا به اعضای خانواده، آموزش های لازم فکری را با صحیح ترین وبروز ترین سبک فراگرفت تا در نبرد نابرابر رسانه ای به صورت تحقیر آمیز شکست نخوریم.
محمد بداغ آبادی
[1] تاثیر سواد رسانه‌ای بر اصلاح الگوی مصرف/دکتر یونس شگر خواه/1388
